İlke detayları

Değişiklik dökümü

DEĞİŞİKLİK DÖKÜMÜ

Değişiklik dökümü

Bugün

Mevcut sürüm

7 Nis 2025
13 Mar 2025
7 Oca 2025
18 Tem 2024
9 Tem 2024
10 Haz 2024
20 May 2024
6 Şub 2024
5 Ara 2023
29 Eyl 2023
14 Tem 2023
Daha eskileri gösterDaha az göster
İlke Gerekçesi

Yanlış bilgiler, Topluluk Standartlarımızda ele aldığımız diğer ifade biçimlerinden farklıdır. Bunun sebebi, yasaklanan şeylerin kapsamlı bir listesini net bir şekilde ortaya koymanın mümkün olmamasıdır. Örneğin, sansürlenmemiş şiddet veya nefret dolu davranışlar gibi konularda ilkelerimiz yasakladığımız içerikleri belirtmektedir ve bu ilkelerle aynı görüşte olmayan kişiler bile bu ilkelere uyabilmektedir. Ancak yanlış bilgi konusunda böyle bir çizgi çekemiyoruz. Dünya sürekli olarak değişiyor ve şu an doğru olduğu düşünülen bir şeyin bir dakika sonra yanlış olduğu anlaşılabiliyor. Dahası, etraflarındaki dünya hakkında farklı seviyelerde bilgiye sahip olduklarından, birçok insan aslında doğru olmayan şeylerin doğru olduğunu sanabiliyor. Her türlü bilgiye mükemmel bir şekilde erişemediğimizden, "yanlış bilgileri" yasaklayan ancak nüansları ele almayan bir ilke, hizmetlerimizi kullanan kişilere faydalı bir bildirim sağlamayacak ve uygulanamaz nitelikte olacaktır.

Bunun yerine ilkemiz, farklı yanlış bilgi kategorilerini dile getirmekte ve gördüğümüz ifade biçimlerini nasıl ele aldığımız hakkında net yönergeler sağlamaya çalışmaktadır. Her bir kategorideki yaklaşımımız; ifade özgürlüğü, emniyet, onur, güvenilirlik ve gizlilik değerlerimizi dengeleme çabamızı yansıtmaktadır.

Olası fiziksel zarar riskine doğrudan katkıda bulunma olasılığı yüksek olan yanlış bilgileri kaldırırız. Siyasi süreçlerin işlevselliğine müdahale etme girişimlerine doğrudan katkıda bulunma olasılığı yüksek olan içerikleri de kaldırırız. Bu kategorilerde nelerin yanlış bilgi oluşturduğunu belirlerken, içeriğin gerçeklik derecesini ve olası zarar riskine doğrudan katkıda bulunma olasılığının yüksek olup olmadığını değerlendirme konusunda bilgi ve uzmanlık sahibi olan bağımsız uzmanlarla ortaklıklar yürütüyoruz. İç çatışmalar hakkındaki bir söylentinin doğruluğunu belirlemek için ilgili ülkede varlığı bulunan insan hakları kuruluşlarıyla kurduğumuz ortaklıklar buna örnek verilebilir.

Diğer tüm yanlış bilgilerde ise yaygınlığı azaltmaya ve verimli diyaloglara zemin hazırlayan bir ortam tesis etmeye odaklanıyoruz. İnsanların yanlış bilgileri çoğu zaman verilmek istenen mesajın abartılması ("Bu takım spor tarihindeki en kötü sezonu yaşıyor!") ya da mizah veya hiciv içeren tabirler ("Eşim az önce Yılın Kocası ödülünü kazandı.") gibi örneklerini verebileceğimiz, zararsız yollardan kullandığını biliyoruz. İnsanların kendi deneyimlerini, yanlış detaylar içeren hikayeler aracılığıyla paylaştığını da görüyoruz. İnsanlar bazen başkaları yanlış olarak değerlendirmesine rağmen kendilerinin gönülden inandığı ya da başkaları eksik veya yanıltıcı olarak görmesine rağmen kendilerinin doğru olduğuna inandığı görüşler paylaşıyor.

Bu tür ifadelerin ne kadar yaygın olduğunun bilinciyle, yanıltıcı veya kafa karıştırıcı olabilecek içerikler söz konusu olduğunda kullanıcılara faydalı bilgiler sağlamaya odaklanıyoruz. Bu çalışmalarımız kapsamında, Amerika Birleşik Devletleri dışında, platformlarımızdaki viral içeriklerin büyük çoğunluğunu doğruluk açısından değerlendirmek ve puanlamak için dünyanın birçok yerinde üçüncü taraf haber doğrulama kuruluşlarıyla ortak çalışıyoruz (Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yaklaşımımız hakkında daha fazla bilgiyi burada ve burada bulabilirsiniz). Amerika Birleşik Devletleri'nde başlatılan Topluluk Notları programı, insanların yanıltıcı veya kafa karıştırıcı olabilecek Facebook, Instagram ve Threads gönderilerine daha fazla bağlam eklemesine olanak tanır (buradan bilgi edinebilirsiniz). Buna ek olarak insanların ne okuyacaklarına, nelere güvenip, neleri paylaşacaklarına kendi başına karar verebilmesi için medya okuryazarlığını ve dijital okuryazarlığı artıracak kaynaklar sağlıyoruz. Dijital olarak oluşturulmuş veya üzerinde oynanmış fotogerçekçi bir video veya kulağa gerçekçi gelen bir ses barındıran organik içerikler paylaştıklarında, insanlardan bunu yapay zeka açıklaması aracımızı kullanarak açıklamalarını şart koşarız ve bunu yapmazlarsa ceza uygulayabiliriz. Kamusal öneme sahip bir meselede insanları yanıltma açısından fazlasıyla yüksek risk oluşturan, dijital olarak oluşturulmuş veya üzerinde oynanmış belirli içeriklere de etiket ekleyebiliriz.

Son olarak, başka alanlarda yanlış bilgilerin yayılmasıyla çoğu zaman örtüşen içerikleri ve davranışları yasaklıyoruz. Örneğin, Topluluk Standartlarımız sahte hesapları, dolandırıcılığı ve koordinasyon halinde, gerçeğe uygun olmayan davranışları yasaklamaktadır.

Çevrimiçi ve çevrimdışı ortamlar değişmeye ve gelişmeye devam ettikçe, biz de bu ilkelerimizi geliştirmeye devam edeceğiz. Aşağıdaki yanlış bilgileri sürekli olarak paylaşan hesaplar, bu ilkeye uygun şekilde içeriklerine uygulanacak yaptırımlara ek olarak; dağıtımlarının azaltılması, reklam verme olanaklarının sınırlanması veya hesaplarının platformlarımızdan kaldırılması gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Meta içeriği kaldırdığında ne olduğu hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz.

Kurallar

Kaldırdığımız yanlış bilgiler:

Aşağıdaki yanlış bilgi türlerini kaldırırız:

I. Fiziksel Zarar veya Şiddet

Uzman ortaklarımızca belirlenmek üzere, insanlara karşı olası şiddet veya fiziksel yaralanma riskine doğrudan katkıda bulunma olasılığı yüksek olan yanlış bilgileri veya doğrulanamayan söylentileri kaldırırız. Yanlış bilgiyi, güvenilir bir üçüncü tarafın asılsız olarak belirlediği bir iddia barındıran içerikler olarak tanımlıyoruz. Doğrulanamayan söylentiyi; güvenilir kaynağı olmayan ve izlenmesinin aşırı zor veya imkansız olduğu ilgili kaynaktaki uzman ortaklarımızca onaylanan, çürütülebilecek kadar belirgin olmayan ya da fazlasıyla akıl almaz veya mantıksız olan iddialar olarak tanımlarız.

Bazen iyi niyetli gibi görünen yanlış bilgilerin belirli bir bağlamda internet dışındaki zarar riskine (ölüm, ciddi yaralanma veya diğer fiziksel zarar riskinin artmasına katkıda bulunabilecek şiddet tehditleri dahil) katkıda bulunabileceğinin bilincindeyiz. Sivil toplum kuruluşlarından (STK), kâr amacı gütmeyen kuruluşlardan, hayırseverlik kuruluşlarından ve bu yerel dinamiklerde uzmanlığa sahip uluslararası kuruluşlardan oluşan bir küresel ağ ile çalışıyoruz.

Toplumsal şiddetin yükseldiği ülkelerde, hangi asılsız iddiaların olası fiziksel zarar riskine doğrudan katkıda bulunabileceğini anlamak için yerel ortaklarla çalışırız. Devamında, platformumuzda bu iddialarda bulunan içerikleri tespit etmek ve kaldırmak üzere çalışırız. Örneğin, yerel uzmanlara danışarak; şiddet eylemlerini, şiddet kurbanlarını ya da suçlularını, silahları veya askeri teçhizatı tasvir ettiğini asılsız bir şekilde iddia eden bağlam dışı içerikleri kaldırabiliriz.

II. Sağlıkla İlgili Zararlı Yanlış Bilgiler

Halk sağlığına ve emniyetine yönelik olası zarara doğrudan katkıda bulunma olasılığı yüksek olan sağlıkla ilgili yanlış bilgileri tespit etmek için önde gelen sağlık kuruluşlarına danışırız. Kaldırdığımız sağlıkla ilgili zararlı yanlış bilgiler şunları içerir:

  • Aşılar hakkındaki yanlış bilgiler. Öncelikli olarak aşılar hakkındaki yanlış bilgileri, halk sağlığı kurumları bilginin yanlış olduğu ve aşıyı reddetme davranışlarına doğrudan katkı yapma olasılığının yüksek olduğu sonucuna vardığında kaldırırız. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Aşılar otizme neden olur (Ör. "Günümüzde bu kadar fazla çocuğun otizmli olmasının nedeni daha fazla aşı yapılmasıdır.")
  • Aşılar Ani Bebek Ölümü Sendromuna neden olur (Ör. "Aşıların Ani Bebek Ölümü Sendromuna neden olduğunu bilmiyor muydunuz?"
  • Aşılar koruma sağlaması gereken hastalığa neden olur veya aşı yaptıran kişinin hastalığa yakalanma olasılığını artırır (Ör. "Aşıların içinde hastalığın bir türü bulunduğu için aşı yaptırmak hastalığa yakalanma riskini artırıyor. Dikkat edin!")
  • Aşılar veya içerikleri ölümcül, toksik, zehirli, zararlı ya da tehlikelidir (Ör. "Vücudunuza zehir girmesini önemsemiyorsanız aşı olabilirsiniz.")
  • Doğal yollarla kazanılan bağışıklık aşıyla kazanılan bağışıklıktan daha güvenlidir (Ör. "Aşı olmaktansa hastalığa yakalanmak daha güvenli.")
  • Tıbbi olarak tavsiye edilse bile kısa aralıklarla birkaç aşı yaptırmak tehlikelidir (Ör. "Aynı anda birden fazla aşıyı asla yaptırmayın, çok tehlikeli. Doktorunuzun size ne dediğinin hiçbir önemi yok!")
  • Aşılar, koruma sağladığını iddia ettiği hastalığı önlemede etkili değildir. Ancak COVID-19, grip ve sıtma aşıları için, bu aşıların insanların bu virüslere yakalanmasını önlemede etkili olmadığına ilişkin iddiaları kaldırmayız. (Ör. Kaldırılır – "Çocuk felci aşısı hastalığa yakalanmanızı engelleyecek hiçbir şey yapmıyor"; Kaldırılır – "Aşılar aslında hastalıklara yakalanmanızı engelleyecek hiçbir şey yapmıyor"; İzin Verilir – "Aşı COVID-19'a yakalanmanızı engellemez, bu nedenle başkalarının yakınındayken sosyal mesafenizi korumaya ve maske takmaya devam etmeniz gerekir.")
  • Kızamığa yakalanmak ölüme neden olamaz (ek bilgi ve/veya bağlam gereklidir) (Ör. "Kızamığa yakalanmaktan endişelenmeyin, kızamık ölümcül bir hastalık değil.")
  • C vitamini, aşısı olan hastalıkları önlemede aşılar kadar etkilidir.

  • Halk sağlığıyla ilgili acil durumlar sırasında sağlıkla ilgili yanlış bilgiler. Halk sağlığıyla ilgili acil durumlar sırasında yanlış bilgileri, halk sağlığı kurumları bilginin yanlış olduğu ve olası fiziksel zarara doğrudan katkı yapma (bireylerin zararlı bir hastalığı kapma veya yayma ya da hastalığın aşısını reddetme riskine katkıda bulunma dahil) olasılığının yüksek olduğu sonucuna vardığında kaldırırız. Halk sağlığı acil durumlarını, küresel ve yerel sağlık yetkilileriyle ortaklıklarımız kapsamında tespit ederiz.

  • Sağlık sorunlarına yönelik zararlı mucize tedavileri tanıtma veya savunma. Buna tavsiye edilen uygulamanın sağlık bağlamında ciddi yaralanma veya ölüm riskine doğrudan katkıda bulunma olasılığının yüksek olduğu ve sağlık alanında gerçekte kullanımı olmayan tedaviler (ör. çamaşır suyu, dezenfektan, kara merhem, kostik soda) dahildir.

III. Seçmenlere veya Nüfus Sayımına Müdahale Etme

Seçimlerde ve nüfus sayımlarında dürüstlüğü sağlama çalışmalarımız kapsamında, insanların bu süreçlere katılımda bulunma kabiliyetine müdahale etme riskine doğrudan katkıda bulunma olasılığı yüksek olan yanlış bilgileri kaldırırız. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Oy kullanmaya, seçmen kaydına ya da nüfus sayımına katılmaya ilişkin tarih, konum, saat ve yöntemler hakkındaki yanlış bilgiler.
  • Kimlerin oy verebileceği, oy kullanma kriterleri, bir oyun geçerli sayılıp sayılmayacağı ve oy kullanabilmek için hangi bilgi veya materyallerin sunulması gerektiği hakkındaki yanlış bilgiler.
  • Bir adayın seçimlere katılıp katılmayacağı hakkındaki yanlış bilgiler.
  • Nüfus sayımına kimlerin katılabileceği ve katılmak için sağlanması gereken bilgi veya materyaller hakkındaki yanlış bilgiler.
  • Geçerli durumlarda bireyin nüfus sayımı bilgilerinin nüfus sayımıyla ilgisi olmayan başka bir devlet kurumuyla paylaşılacağı dahil olmak üzere devletin nüfus sayımındaki rolü hakkındaki yanlış bilgiler.
  • ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza'nın (ICE) bir oy kullanma konumu olduğu yönünde asılsız veya doğrulanmamış iddialar.
  • Oy kullanma sürecine katıldıkları takdirde insanlara COVID-19 (veya başka bir bulaşıcı hastalık) bulaşacağına ilişkin açık ve asılsız iddialar.
  • Bir seçim yetkilisi tarafından doğrulandığı üzere, ABD'deki bir oy verme konumundaki mevcut koşullar hakkında oy vermeyi imkansız hale getirecek asılsız iddialar.

Seçimlerde şiddet çağrılarını, yasadışı katılıma teşvik etme eylemlerini ve koordinasyon halindeki müdahale çağrılarını kapsayan ek ilkelerimizi Topluluk Standartlarımızın ilgili kısımlarında bulabilirsiniz.

Aşağıdaki içerikler için bilgilendirici bir etiket ekleriz:

Üzerinde Oynanmış Medya İçerikleri

Medya içerikleri çeşitli yollarla düzenlenebilmektedir. Birçok durumda bu değişiklikler, içeriğin sanatsal amaçla kırpılması ya da kısaltılması veya üzerine müzik eklenmesi gibi iyi niyetli değişikliklerdir. Diğer bazı durumlarda ise uygulanan değişiklikler belirgin değildir ve yanıltıcı olabilir.

  • Dijital Olarak Oluşturulmuş veya Üzerinde Oynanmış Olup İnsanları Yanıltabilecek İçerikler. Topluluk Standartları'nı başka şekilde ihlal etmemeleri kaydıyla; kamusal öneme sahip bir meselede kamuyu önemli ölçüde aldatma riski fazlasıyla yüksek olan, dijital olarak oluşturulmuş veya üzerinde oynanmış fotogerçekçi bir görsel veya video ya da kulağa gerçekçi gelen bir ses söz konusu olduğunda, içeriğin ön tarafına bilgilendirici bir etiket yerleştirebiliriz veya reklam olarak gönderilmişse böyle bir içeriği reddedebiliriz.
Kullanıcı deneyimleri

Facebook'ta insanlar için yaptırımların nasıl göründüğüne ilişkin birkaç örneğe bakın. Örneğin, Facebook'ta olmaması gerektiğini düşündüğünüz bir şeyi şikayet etmek, Topluluk Standartlarımızı ihlal ettiğinizi öğrenmek ve belirli içeriklerin üzerinde bir uyarı ekranı görmek nasıl görünür?

Not: Sürekli olarak gelişiyoruz, bu nedenle burada görecekleriniz şu anda kullandığımız şeylere kıyasla biraz eski görünebilir.

Şikayet Etme
1
Üniversal giriş noktası

Gönderi, yorum, hikaye, mesaj ve diğer her türlü içeriği şikayet etme seçeneği sunuyoruz.

2
Kullanmaya başlayın

İnsanların platformumuzda olmaması gerektiğini düşündüğü şeyleri şikayet etmesine yardımcı oluyoruz.

3
Bir sorun seçin

İnsanlardan bize sorun hakkında daha fazla bilgi vermelerini istiyoruz. Bu sayede şikayeti doğru yere gönderebiliyoruz.

4
Şikayetinizi kontrol edin

Gönder'e tıklamadan önce detayların doğru olduğundan emin olun. Seçilen sorunun paylaşılan şeyi gerçek anlamda yansıtması önemlidir.

5
Şikayet gönderildi

Bu adımların ardından şikayeti göndeririz. Ayrıca insanlara bundan sonra neler yaşanabileceğini açıklarız.

6
Diğer seçenekler

Topluluk Standartlarımıza aykırı olan şeyleri kaldırırız, ancak gelecekte gönderilerini görmekten kaçınmak için söz konusu hesabı Takibi Bırakabilir, Engelleyebilir veya Arkadaşlarınızdan Çıkarabilirsiniz.

Şikayet sonrası iletişim
1
Bildirimler aracılığıyla güncelleme

Şikayeti değerlendirdikten sonra, şikayette bulunan kullanıcıya bildirim göndeririz.

2
Destek Gelen Kutusu'nda daha fazla detay

Destek Gelen Kutusu'nda, değerlendirme kararımız hakkında daha fazla detay paylaşırız. İnsanlara bilgilerin burada olduğunu bildiririz ve kendilerine buranın bağlantısını veririz.

3
İtiraz seçeneği

Yanlış bir karar verdiğimizi düşünen kişiler ikinci bir değerlendirme talebinde bulunabilir.

4
İtiraz sonrası iletişim

İçeriği değerlendirdikten sonra, yine Destek Gelen Kutusu'ndan erişilebilen son bir cevap göndeririz.

İçerik kaldırma deneyimi
1
Anında bildirim

Birisi kurallarımıza uymayan bir şey paylaşırsa bunu kendisine bildiririz.

2
İlave bağlam

Ayrıca doğru bilinen yanlışlara değiniriz ve yaptırım kararını neden verdiğimizi açıklarız.

3
İlke Açıklaması

İnsanlara ilgili kural hakkında anlaşılması kolay açıklamalar yaparız.

4
Değerlendirme seçeneği

Karara katılmayan kişiler, başka bir değerlendirme talep edebilir ve daha fazla bilgi temin edebilir.

5
Nihai karar

Değerlendirme gönderildikten sonra neler yaşanacağı hakkında doğru beklentileri yaratırız.

Uyarı ekranları
1
Bağlam içeren uyarı ekranları

İnsanların görüp görmeme konusunda bir seçim yapabilmesi için Haber Kaynağı'ndaki ve diğer arayüzlerdeki belirli içeriklerin üzerini kapatırız.

2
Daha fazla bilgi

Bu örnekte, bağımsız haber doğrulayıcıların verdiği bilgiler doğrultusunda, fotoğrafın üzerini neden kapattığımıza dair daha fazla bağlam vermekteyiz

Yaptırım

Facebook'taki herkes için tüm dünyada aynı ilkeleri uygularız.

Değerlendirme ekipleri

15.000'den fazla değerlendirme görevlisinden oluşan küresel ekibimiz insanları Facebook'ta güvende tutmak için her gün çalışır.

Paydaş etkileşimi

Harici uzmanlar, akademisyenler, STK'ler ve politika üreticiler Facebook Topluluk Standartları için bilgi sağlanmasına yardımcı olur.

Yanlış bilgilerle ilgili yardım alın

Facebook'ta Topluluk Standartlarımıza aykırı bir şey görürseniz ne yapabileceğinizi öğrenin.

OSZAR »